Radio Oude Stijl

In  vervlogen radiotijden ging je als DJ niet van huis zonder je platenkoffer gevuld met de hits van ‘nu’ en een vak vol met gouwe ouwe. Want als tante Annie dan belde naar de studio met het verzoek iets van Abba te draaien, dan kon dat direct! Je waardeerde je luisteraars, noem het klantenbinding. En natuurlijk waren het geen echte klanten (hoewel…) maar ík kan mijzelf herinneren dat ík het daar wel voor deed. Een mooie plaat draaien waardoor ik een stukje plezier bij mensen kon brengen. Volgens mij is dat ook nu nog steeds het uitgangspunt van veel piraten.

Maar midden jaren 80 veranderde er opeens iets.  Die Veronicajongens die zich op dat schip al eerder voorzichtig iets hadden laten influisteren door de buitenlandse zeezenders kwamen nu laaiend enthousiast uit terug uit Amerika. Niks meer hit-gouwe ouwe-tip, er moest een format komen, iets om jouw radiostation te kunnen onderscheiden van de rest. Een mooi streven natuurlijk, en formats hebben sindsdien een belangrijke verandering gebracht in de manier van radiomaken in Nederland .  Helaas gaan de meeste veranderingen gepaard met (negatieve) bijverschijnselen. 

Wat we nu horen op de Nederlandse radio heeft niet zo veel meer te maken met de functie van een format op zich. Het is meer een marketing-tool geworden waardoor men kan ‘meten’ wat de luisteraar mooi vind. Alleen er wordt aan die luisteraar niet meer gevraagd wat die leuk vind. De ‘marktonderzoeker’ heeft namelijk bedacht dat als Toto grote hits heeft gescoord, ’de luisteraar’ die ook 3 keer per dag wil horen. En daar slaat men de plank volledig mis. Radio is altijd een creatief proces geweest waar mensen met hart voor muziek en ‘het uitzenden’ hun stinkende best deden een prettig te beluisteren programma te maken.  We zien nu alleen dat de musicdirector (lees: schedulings-pc?) zorgt voor een lijstje waar niet van afgeweken dient te worden. Als je vervolgens naar zo’n playlist kijkt zie je dat het format dusdanig smal is uitgevoerd, dat er van enige spanning in de platenkeus helemaal geen sprake meer is. Laat staan dat je als DJ de hele dag dezelfde muziek aan elkaar mag praten. ( “Zo mensen weer even terug in de tijd met die heerlijke kneiter van Dan Hartman…”) Dat gaat dus niet inspirerend klinken op de radio, en laat ík dat als luisteraar in de auto nou heel goed merken. Robojocks hoor je tegenwoordig overal en ze doen netjes hun werk. Maar van prettige radio is logischerwijs geen sprake.

Een goed voorbeeld van bovenstaand betoog is het Radio Digitaal project van Talpa. Dat is echt niet op de been geholpen om ons te plezieren met oude stations als Love Radio en Power FM. Nee, het is een goed uitgedacht marketing instrument waarbij je als luisteraar bij het inloggen informatie achterlaat. Die informatie wordt gematched met je luistergedrag bij deze ‘zender’ en hoppa, gratis marketinginfo! Dat radio ooit verziekt zou worden door commercie zat er dik in. Maar dat het juist de formats zijn, extern bepaald door mensen die-er-verstand-van-hebben, die ons lievelingsmedium om zeep helpen is droevig. Het is overigens wel goed te zien dat er steeds meer initiatieven onstaan die bovenstaande ontwikkelingen meer dan zat zijn. En veel mensen zullen zich maar blijven afvragen waarom die piraten toch nog steeds zo actief zijn…

Maarten.